Alle deuren openhouden in strijd tegen onkruid

De werkzame stof triflusulfuron, die de basis vormt voor Safari, wordt momenteel beoordeeld op Europees niveau. Het is niet de vraag of deze stof zal verdwijnen, maar eerder of 2023 het laatste seizoen zal zijn waarin deze gebruikt mag worden.

Een andere benadering

Recent onkruidbestrijdingsonderzoek door IRS heeft aangetoond dat met minder middelen onder gunstige omstandigheden nog steeds effectief basisonkruiden bestreden kunnen worden. Als onkruiden afharden of het onkruidbestand divers is, wordt bestrijding met traditionele middelen steeds ingewikkelder. De behandelingen met een hogere dosering ethofumesaat, clomazone clopyralid en dimethenamid lijken effectiever te zijn, maar laten ook zien dat bepaalde spuitschema's leiden tot meer gewasdrukking, fytotoxiciteit en daardoor een vertraagde gewasgroei.

Dit resulteert regelmatig in een lagere opbrengst. Een belangrijke beperking van dit proefveldonderzoek is het ontbreken van het Conviso Smart-systeem, dat alleen beschouwd wordt als een methode voor de bestrijding van percelen met moeilijke onkruiden en schieterbieten, maar in opbrengst niet mee kan. De perceptie van 'opbrengst' verdient nader onderzoek. Opbrengst blijft een belangrijk criterium bij rassenkeuze door akkerbouwers en de suikerindustrie.

In het gangbare teeltsysteem zijn we geneigd om, naast resistentie eigenschappen, primair naar de opbrengstcijfers te kijken. Met de steeds hogere doseringen van traditionele herbiciden in de praktijk en daarmee meer gewasdrukking, moeten deze cijfers op de rassenlijst echter in perspectief worden geplaatst. Conviso Smart-rassen scoren enkele punten lager op de rassenlijst, maar hebben tijdens de bespuiting nauwelijks last van gewasdrukking dankzij hun tolerantie voor herbiciden. Relatief gezien zijn de opbrengstcijfers in de praktijk dus vrijwel gelijkwaardig.

Risico's en kansen

Het vertrouwen op traditionele middelen kan daarnaast risicovol zijn vanwege resistentieontwikkeling. Bovendien zorgt het conventionele spuitschema, waarin vier tot vijf keer wordt gespoten, voor meer milieubelasting dan bijvoorbeeld. het Conviso Smart-systeem, waarbij 89 procent (Bron IRS) werkzame stof wordt gereduceerd. Door klimaatverandering kan hevige regenval leiden tot perceelsafspoeling en vormt het gebruik van een solide basis aan bodemherbiciden helaas ook voor risico's.

Als we in 2027 willen voldoen aan de kaderrichtlijn water, moeten we kritisch kijken naar de toepassing van bodemherbiciden. Preventief handelen vanuit de traditionele aanpak brengt dus ook risico's met zich mee. Door gebruik te maken van het effectieve contactherbicide Conviso, wordt milieu-impact sterk beperkt, maar effectiviteit gewaarborgd. Een andere mogelijkheid is de volledige implementatie van mechanische onkruidbestrijding, waarbij echter rekening moet worden gehouden met nauwkeurige timing vanwege de wisselende weersomstandigheden.

Vertrouwen in veredeling

Het is evident dat we een integrale benadering moeten hanteren bij het bekijken van het teeltsysteem. Veredeling en een gezonde bodem spelen beiden een cruciale rol in dit proces. We moeten meer aandacht besteden aan de milieu-impact van gewasbeschermingsmiddelen en kritisch reflecteren op traditionele denkwijzen. De huidige toelatingscriteria voor rassen, waarbij 'opbrengst' nog steeds vaak een belangrijke rol speelt, vormen een belemmering voor innovaties.

Ook bij het nemen van onkruidbeheersingsmaatregelen worden vaak keuzes gemaakt op basis van opbrengstcijfers, die vervolgens alleen kunnen worden behaald met intensieve herbicideschema's. Er is een dringende behoefte aan een verschuiving in ons denken. Rassen met lagere scores op de rassenlijst, maar met de juiste toleranties/resistenties, kunnen financieel voordeliger uitpakken voor telers. Dit geldt ook voor resistentie tegen ziekten en plagen.

Maatschappelijk draagvlak

Het maatschappelijk draagvlak voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen neemt in rap tempo af, waarbij een veldspuit steeds vaker negatieve associaties oproept. Vooral in de suikerbietenteelt kan een seizoen met veel bladluizen, een hoge onkruiddruk en een aanzienlijke kans op bladschimmels al snel leiden tot maar liefst tien bespuitingen.

Het gebruik van een onkruidbestrijdingssysteem dat slechts 2 toepassingen vereist, resulteert in minder logistieke bewegingen met de veldspuit en een aanzienlijk verminderde milieu-impact. Dit is niet alleen positief voor omwonenden, maar ook voor de telers die percelen op grote afstand hebben. Hierdoor krijgen zij meer tijd en ruimte om zich bezig te houden met andere teelten, wat bijdraagt aan een evenwichtige en duurzame landbouwpraktijk die het maatschappelijke belang dient.